جمعه سیاه، به سبک ایرانی!
احتمالا واژه جمعه سیاه به گوشتان خورده است؛
اصطلاحی که به آخرین جمعه ماه نوامبر میلادی اطلاق می‌شود و خبر از تخفیف‌های ویژه روی قیمت‌ها دارد. در ماه یازدهم میلادی یعنی نوامبر، دو روز به‌خصوص برای خرید وجود دارد که اولی جمعه سیاه و دومی دوشنبه سایبری است. در روز جمعه سیاه که فردای روز شکرگزاری است، فروشگاه‌ها با اعمال تخفیف‌های بعضا بزرگ روی قیمت کالاها، این امکان را برای مشتریان فراهم می‌کنند که یک ماه قبل از نو شدن سال میلادی، قسمتی از نیازهایشان را با قیمتی پایین‌تر تهیه کنند. این روز، در ابتدا مختص فروشگاه‌های سطح شهر بود و سال‌ها روی شیشه فروشگاه‌ها تبلیغات فروش ویژه جمعه سیاه به چشم می‌خورد.
اما فروشگاه‌های آنلاین هم برای همسو شدن با این تخفیف‌ها، سه روز بعد از جمعه سیاه را دوشنبه سایبری نامگذاری کردند و با اعمال تخفیف روی خدمات و محصولات آنلاین، فرصت خرید ارزان‌تر را در اختیار مشتریان قرار دادند.
این مطلب در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۹۸ در روزنامه هفت صبح منتشر شده است که می‌توانید با کلیک بر روی اینجا آن‌را در سایت هفت صبح مشاهده کنید.
با گذشت زمان، اغلب فروشگاه‌های مجازی یا اینترنتی برای اعمال تخفیف روی محصولات، روز جمعه سیاه را انتخاب کردند و این روز، بیش از پیش بین مردم شناخته شد. استقبال فروشگاه‌های اینترنتی از حراج روز جمعه سیاه باعث کمرنگ شدن روز دوشنبه سایبری در تمام کشورها شد، تاجایی که امروزه از دوشنبه سایبری تنها یک نام باقی مانده و فروشگاه‌های اینترنتی با جدیتی بیشتر از فروشگاه‌های فیزیکی به موج ایجاد شده برای فروش ویژه در آخرین جمعه سیاه پیوستند.
اما چند سالی است که حراج روز جمعه سیاه به فرهنگ ایران هم وارد شده.
جمعه سیاه به صورت جدی توسط یکی از فروشگاه‌های اینترنتی که توسط مجموعه راکت اینترنت در ایران تاسیس شده بود به ایران وارد شد. این شرکت چند ملیتی اروپایی که مقر اصلی آن در برلین آلمان است، جمعه سیاه را با نام حراجمعه به کاربران معرفی کرد. اما این جمعه سیاه، به معنای واقعی برای این فروشگاه سیاه بود! چراکه بدنامی این فروشگاه در بین مشتریان از تخفیف‌های روز جمعه سیاه آغاز شد.
جایی که کاربران اعتقاد داشتند از نام جمعه سیاه برای فریب مشتریان سوءاستفاده شده و این فروشگاه فقط اجناس باقی‌مانده در انبار و کم فروش را شامل تخفیف کرده و قصد خالی کردن انبارهایش را دارد. در تبلیغات این فروشگاه همواره کالاهایی پرفروش مانند آیفون، کنسول بازی پلی‌استیشن یا تبلت‌های گرانقیمت با تخفیف‌های پنجاه درصدی به چشم می‌خوردند، اما کاربرانی که برای خرید این کالاها در دقایق اولیه شروع حراج به سایت مراجعه می‌کردند، با واژه اتمام موجودی روبه‌رو می‌شدند.
عده دیگری از کاربران با بررسی نمودار قیمت فروشگاه‌های آنلاین ایران به این نتیجه رسیدند که قیمت محصولات روز قبل از جمعه سیاه به طور مشخصی افزایش یافته تا پس از اعمال تخفیف، به قیمت عادی به فروش برسد. لغو سفارش‌های ثبت شده توسط فروشگاه و بازگرداندن وجه پس از چند روز به مشتریان هم یکی دیگر از گلایه‌های مشتریان این فروشگاه بود.
به هر حال سال قبل شاهد برگزاری آخرین حراجمعه این فروشگاه بودیم و پس از آن این شرکت آلمانی اقدام به تعطیل کردن فروشگاه اینترنتی خود در ایران کرد.
اما شاهد اضافه شدن بقیه فروشگاه‌های آنلاین بزرگ و کوچک ایرانی به حراج جمعه سیاه هستیم. طوری‌که اگر هفته قبل شبکه اجتماعی اینستاگرام را مرور می‌کردیم، شاهد تبلیغات رنگارنگ فروشگاه‌های بزرگ و کوچک و حتی مشاغل خانگی برای حراج روز جمعه سیاه بودیم و اگر امروز شبکه‌های اجتماعی را مرور کنید، مشاهده می‌کنید که اغلب مشتریان فروشگاه‌ها از همان مشکلاتی که قبل‌تر عنوان کردم، گلایه می‌کنند و این حراج برای فروشگاه‌ها، کماکان تبلیغ منفی به بار می‌آورد.
اما اگر به فلسفه جمعه سیاه در کشورهایی با تقویم میلادی نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این روز به‌خاطر نزدیکی به نو شدن سال میلادی انتخاب شده، حال آنکه در ایران یکی از روزهای آذرماه است. این در حالی است که تقریبا هر ساله، در روز پایانی آذرماه به مناسبت شب یلدا، اکثر فروشگاه‌ها روی محصولاتشان تخفیف‌هایی را اعمال می‌کنند و عملا در یک ماه، دو رویداد در ایران برگزار می‌شود.
آیا بهتر نیست به‌جای تقلید از هر رویدادی، آن‌را منطبق بر تقویم، شرایط و فرهنگ ایران اجرا کنیم؟
شاید بهتر باشد به‌جای اعمال تخفیف اواسط آذرماه، روزی را در ماه پایانی سال و نزدیک به عید نوروز برای تخفیف‌های سال نو انتخاب کنیم. با انتخاب آخرین جمعه بهمن‌ماه یا اولین جمعه ماه اسفند، مسلما خرید با تخفیف می‌تواند برای افراد بیشتری در جامعه ایران مفید باشد.
برای مطالعه مطلب در نسخه pdf روزنامه، روی عکس کلیک کنید
